ကေလးငယ္မ်ားထံမွသင္ယူႏိုင္သည့္ သင့္ဘ၀အတြက္ သင္ခန္းစာ (၉)ခု

ကေလးငယ္မ်ားသည္ ခ်စ္ဖို ့ေကာင္းလွသည္။ သူတုိ ့၏ အျပစ္ကင္းစင္ေသာအျပဳံးႏွင့္ႏုနယ္လွေသာ မ်က္၀န္းတစ္စံုက ျမင္ရသူတိုင္း၏ စိတ္ကို ႏူးညံ့သြားေစသည္မွာ အမွန္ပါျဖစ္ပါသည္။ ဒါ့အျပင္ ေလ့လာတတ္ပါက သူတို ့ထံမွ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေသာ သင္ခန္းစာမ်ားကိုလည္းရရွိႏိုင္ပါသည္။ ေအာက္မွာ ေရးသားထားသည့္အခ်က္ (၁၀)ခ်က္သည္ ကေလးငယ္မ်ားက သင့္အားသင္ၾကားေပးေနသည့္ ဘ၀သင္ခန္းစာမ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။

(၁) ကေလးမ်ားသည္ ေကာင္းစြာအိပ္စက္ၾကပါသည္။

ကေလးငယ္ေတြ (အထူးသျဖင့္) ေမြးကင္းစကေလးငယ္မ်ားအတြက္ အိပ္စက္ျခင္းသည္ ၀င္ေငြေကာင္းေသာအလုပ္တစ္ခုကဲ့သို ့ပင္ျဖစ္သည္။သူတုိ ့သည္ ထိုအလုပ္ကို စြဲစြဲျမဲျမဲ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ လုပ္ေဆာင္ၾကပါသည္။ သူတို ့သည္ တစ္ရက္ကို ၁၀ နာရီမွ ၁၈ နာရီေလာက္အထိ အိပ္ေလ့ရွိၾကပါသည္။ထိုသို ့အိပ္စက္ျခင္းအားျဖင့္ သူတို ့၏ ကိုယ္ခံအားကို တိုးတက္ေစသည့္အတြက္ က်န္းမာေစသည္။ သူတို ့ကို စိတ္ၾကည္လင္ေစျပီး ေပ်ာ္ရႊင္ေနေစပါသည္။ အကယ္လို ့မ်ား ကေလးငယ္သည္ အိပ္အခ်ိန္အလံုအေလာက္မရရွိခဲ့ပါက စိတ္ညစ္ညဴးျပီး မအီမသာျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။

ထိုနည္းတူစြာပင္ ကြ်န္ေတာ္တို ့လူၾကီးမ်ားအေနျဖင့္လည္း အိ္ပ္စက္ခ်ိန္ကို လံုေလာက္စြာရရွိသင့္သည္။ ကေလးမ်ားကဲ့သို ့၁၀ နာရီ၊ ၁၈ နာရီေက်ာ္ၾကာေအာင္ အိပ္စက္ရန္ မလိုအပ္ေပမယ့္ သင့္တင့္ေသာ အိပ္စက္မွဳေတာ့ရွိရေပမည္။သို ့မွသာ အားအင္ျပည့္ျပီး ကိုယ္ခံအားေကာင္းမြန္တာ တစ္ေနတာလုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္လုပ္ႏိုင္ေပမည္။

(၂) တြားသြား (၀မ္းလွ်ားေမွာက္သြား)တတ္ဖို ့အတြက္ ကေလးေလးေတြဟာ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ယူ ေလ့က်င့္ခဲ့ရပါတယ္။

ကေလးငယ္မ်ား အတြက္ ပထမဦးအၾကိမ္ ၀မ္းလွ်ားေမွာက္ျပီး တြားသြားတတ္ျခင္းဟာ ၾကီးမားတဲ ့ေအာင္ျမင္မွဳ တစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေအာင္ျမင္မွဳရဖို ့အတြက္ ေန့ျခင္းညျခင္း မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ကေလးေလးဟာ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာေအာင္ ၾကိဳးစားေလ့က်င့္ခဲ့ရပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးေခါင္းကို အယင္ခိုင္ေအာင္ေထာင္မတ္ရပါတယ္။ ျပီးယင္ ပုခံုးကို ပါ လိုက္ျပီးေထာင္မတ္ရပါတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္မွာေတာ့ လက္ေမာင္းၾကြက္သားေလးေတြကို သံုးျပီး တြန္းတင္မွဳေသးေသးေလးေတြ စတင္လုပ္ရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ခါးေကာ့၊ ေျခေထာက္ကန္၊ ေရကူးတဲ ့ပံုစံမ်ိဳးစံုနဲ ့လွဳပ္ရွားမွဳေတြတစ္ဆင့္ျခင္း လုပ္ရပါတယ္။ အဲ့လိုနည္းနဲ ့ ၾကြက္သားေလးေတြ သန္မာလာတဲ ့တစ္ေန ့မွန္ကန္တဲ ့လွဳပ္ရွားမွဳရလာတဲ ့အခ်ိန္တစ္ခုမွာ တြားသြားမွဳကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ေအာင္ျမင္ဖို ့အတြက္ ကေလးငယ္ေလးဟာ ပံုမွန္ႏွုန္းနဲ ့ေန ့စဥ္ မွန္မွန္ ေလ့က်င့္ခဲ့ရတာပါပဲ။

ဒီလိုပဲ ကြ်န္ေတာ္တို ့ဟာလည္း အသစ္အဆန္းတစ္ခုတတ္ေျမာက္ဖို ့အတြက္ သင္ယူတဲ ့အခါမွာ အခ်ိန္တစ္ခုေပးျပီး ေလ့က်င့္ရပါတယ္။ ေန ့ျခင္းညျခင္း ဘယ္လို ့မွ ထျပီး မေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါဘူး။ စိတ္ရွည္ရွည္နဲ ့အခ်ိန္ေပး၊ အနာခံ၊ အပင္ပန္းခံျပီး မွန္မွန္ကန္ကန္ေလ ့က်င့္ဖို ့လိုပါတယ္။ ကေလးငယ္ေလးေတြလို ဘာမွ complain တတ္ျခင္းမရွိပဲ ပန္းတိုင္ကိုေရာက္ေအာင္ ေလ့က်င့္ႏိုင္ဖို ့လိုအပ္ပါသည္။

(၃) ကေလးငယ္မ်ားဟာ သူတို ့၏ သီးခံႏိုင္မွဳ အတိုင္းအတာကို ေဖာ္ျပတတ္ပါတယ္။

မိဘတိုင္း ဒါကို သတိထားတတ္ၾကပါတယ္။ ကေလးငယ္မ်ားမွာ သီးခံႏိုင္မွဳအတိုင္းအတာရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီအတိုင္းအတာကိုလည္း ဟန္မေဆာင္ပဲ ေဖာ္ျပတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ပင္ပန္းလာတဲ့အခ်ိန္၊ သူ ့ကို လူစိမး္တစ္ေယာက္ လာျပီး ျမဴေနတဲ ့အခ်ိန္၊ သူ မၾကိဳက္တဲ ့အရာကို လာလုပ္ေနတဲ ့အခ်ိန္ေတြမွာ သီးခံႏိုင္မွဳကုန္ယင္ ကုန္ေၾကာင္းကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေၾကာ္ျငာတတ္ပါတယ္။ ဟန္ေဆာင္မေနပါဘူး။

အဲ့ဒီလိုပဲ ကြ်န္ေတာ္တို ့လူၾကီးေတြမွာလည္း ကိုယ့္ရဲ ့ limit ကို ကိုယ္တိုင္လည္းသိျပီး အျခားသူေတြ ကလည္း သိေအာင္ လုပ္ဖို ့လိုပါတယ္။ ကိုယ့္ limit ကို မသိပဲ တာ၀န္ေတြ ပိုယူ၊ျပီးမွ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္မလုပ္ႏိုင္လွ်င္ မေကာင္းပါဘူး။ အဲ့ဒီလိုပဲ ကိုယ့္ limit ကို မသိသူေတြက ကိုယ့္အေပၚတာ၀န္ေတြ ပံုပံုအပ္၊ ေနာက္ဆံုး မႏိုင္မနင္းျဖစ္မွ ကိုယ္ေရာ၊ တာ၀န္ေပးတဲ ့သူၾကားမွာမ်က္ႏွာ ပ်က္စရာေတြ ျဖစ္ကုန္ႏိုင္ပါတယ္။

အဲ့ဒီအတြက္ limit တစ္ခုေရာက္လွ်င္ ခနအနားယူလိုက္ပါ။ လုပ္ေနလက္စကေန ရပ္ျပီး သီခ်င္းနားေထာင္ျခင္း၊ စိတ္အပန္းေျဖျခင္း တစ္ခုခုကို လုပ္လိုက္ပါ။ ျပီးမွ ျပန္လုပ္သင့္ပါတယ္။

(၄) တစ္ခုကိုပဲ အာရံုစိုက္ေလ ့ရွိပါတယ္။

ကေလးငယ္မ်ားဟာ တစ္ခုခုကို စိတ္၀င္စားသြားလွ်င္ အဲ့ဒီ တစ္ခုခုကိုပဲ မဲျပီးအာရံုစိုက္ထားပါတယ္။ အဲ့ဒီအရာကိုပဲ မရရေအာင္ယူေလ ့ရွိတယ္။ ဥပမာ သင့္ရဲ ့မ်က္မွန္ကိုင္းကို စြဲခ်ြတ္ခ်င္ေနလွ်င္ အဲ့ဒါကိုပဲ အာရံုစိုက္ျပီး စြဲခ်ြတ္ႏို္င္ေအာင္ၾကိုးစားပါလိမ့္မယ္။ ေဘးနားကေန ဘာေတြပဲလုပ္ျပလုပ္ျပ ဂရုမျပဳေတာ့ပါဘူး။

အဲ့ဒီလိုပဲ ကြ်န္ေတာ္တို ့လူၾကီးေတြဟာလည္း တစ္စုံတစ္ခုကို ရယူခ်င္လွ်င္ အဲ့ဒီအရာကို အာရံုစိုက္ျပီးေတာ့ မရရေအာင္ ၾကိဳးစားဖို ့လိုပါတယ္။ ေဘးနားမွာေရာက္လာတဲ ့အျခားစိတ္၀င္စားစရာေတြ၊ အေႏွာင့္အယွက္ေတြေပၚကိုလည္း အာရံုမပံ် ့သြားဖို ့အေရးၾကီးလွပါတယ္။

(၅) သူတို ့ရဲ ့အရီအျပံဳးေလးေတြဟာ မာယာ၊ဟန္ေဆာင္မွဳကင္းပါတယ္။

ရီျပဳံးေနတဲ ့ကေလးေတြကို ျမင္ရသူတိုင္း စိတ္ခ်မ္းသာမွဳကိုရရွိပါတယ္။ သူတို ့အျပံဳးေတြမွာဟန္ေဆာင္မွဳကင္းတယ္၊ မာယာကင္းတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းကို ရီျပဳံးၾကတာပါ။

အဲ့ဒီလိုပဲ ကြ်န္ေတာ္တို ့ေတြဟာလည္း တစ္ခါတစ္ရံမွာ ဟန္ေဆာင္မွဳကင္းတဲ ့၊ မာယာကင္းတဲ ့အရီအျပံဳးေတြလိုပါတယ္။ ဒါမွလည္း စိတ္လက္ေပါ့ပါးသြားျပီး စိတ္လြတ္ကိုယ္လြတ္ ေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္မွာပါ။ တစ္ေန ့တစ္ေန ့ ဟန္ေဆာင္မွဳေတြ ဖံုးေနတဲ ့ပတ္၀န္းက်င္မွာ တစ္ခါတစ္ရံ စိတ္လြတ္လက္လြတ္ ဟန္ေဆာင္မွဳ မရွိရယ္ျပံဳးျခင္းဟာ သင့္ကို အသက္ရွည္က်န္းမာေစမွာအမွန္ပါ။

(၆) သူတုိ ့ဟာ ေရွ ့သို ့တိုးဖို ့ပဲ ၾကိဳးစားၾကပါတယ္။

ကေလးငယ္ေလးေတြဟာ တစ္စံုတစ္ခုကို လုပ္ခ်င္ျပီးဆိုလွွ်င္ အေၾကာက္အလန္ ့မရွိ၊ ရွက္ျခင္း ရြ ့ံျခင္းမရွိ၊ အခ်ိန္က်ရဲ ့လားဆိုတာေတြ စဥ္းစားျပီးမေတြေ၀ေနပဲ ေရွ ့ဆက္ဖို ့သာၾကိဳးစားၾကပါတယ္။ ေဘးကလူေတြရွိေနလုိ ့၊ ေတြေ၀ေနလို ့ဆိုတဲ ့အေတြးေတြကို ဖယ္ထားတတ္ၾကပါတယ္။ သူတုိ ့လုိခ်င္တဲ ့ေနရာ၊လိုခ်င္တဲ့အရာရေအာင္ကိုသာ ၾကိဳးစားၾကပါတယ္။

အဲ့ဒီလိုပဲ ကြ်န္ေတာ္တို့ေတြဟာလည္း တစ္စံုတစ္ခုကို ရယူခ်င္တယ္ဆိုလွ်င္ မဆုတ္မနစ္ၾကိဳးစားသင့္တယ္။ ျဖစ္ပါ့မလားဆိုတဲ ့ေတြေ၀တတ္တဲ ့စိတ္ကို ေဖ်ာက္သင့္တယ္။ သူမ်ားေတြၾကည့္ေနမလား၊ သူမ်ားေတြ ေ၀ဖန္မလားဆိုတာေတြကို ေၾကာက္ရြံ ့ေနဖို ့မလိုအပ္ပါဘူး။ ေရွ ့မွာအတားအဆီးရွိေနလည္း ဘယ္လို ေက်ာ္ျဖတ္ျပီး လိုခ်င္တာရေအာင္ယူရမယ္ဆိုတာကို ပဲဦးတည္သင့္ပါတယ္။

(၇) ကေလးေတြဟာ တစ္ခုခုလိုအပ္လွ်င္၊ အခက္အခဲျဖစ္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းအသိေပးတတ္တယ္။

Dipers ေသးခံထဲမွာ ေသးေပါက္ခ်ထားမိလား၊ ဗိုက္ဆာေနလား၊ ေရငတ္ေနလား၊ ယားယံေနလား၊ တစ္ခုခုမအီမသာျဖစ္ေနလား….မိဘေတြကို ခ်က္ခ်င္းအသိေပးတတ္ပါတယ္။ ေအာင့္အီးထားျခင္း၊ က်ိတ္မွိတ္ခံေနျခင္း မရွိပါဘူး။ အဲ့ဒီအခါမွာမိဘေတြက တစ္ခုခုလုပ္ေပးျပီး သူတို ့ခံစားေနရတာေတြကို ေျဖေဖ်ာက္ေပးပါတယ္။

အဲ့ဒီလိုပဲ ကြ်န္ေတာ္တို ့ေတြဟာလည္း အခက္အခဲတစ္ခုခု၊ လိုအပ္ခ်က္တစ္ခုခုရွိျပီးဆိုလွ်င္ ဆိုင္ရာ ကိုအသိေပးသင့္တယ္။ လုပ္ငန္းခြင္မွာ အကူအညီတစ္ခုခုလိုေနတာကို အားနာလို ့၊ေၾကာက္ရံြ ့လို ့၊ရွက္လို ့အထက္ကိုအသိမေပးပဲ က်ိတ္လုပ္ေနလွ်င္ တစ္ခုခုျဖစ္မွ ပိုဆိုးသြားႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ေနတယ္ဆိုလွ်င္လည္း ကိုယ္အဆင္မေျပျဖစ္ေနလွ်င္ အကူအညီဘယ္ကေနရႏိုင္မလဲဆိုတာကို ရွာေဖြ၊ ေတာင္းခံသင့္ပါတယ္။

(၈) သူတို ့ေတြဟာ မေလာၾကပါဘူး။

ကေလးငယ္ေလးေတြဟာ ၀မ္းလွ်ားေမွာက္ရမယ့္အခ်ိန္မွာေမွာက္တယ္၊ ထိုင္ရမယ့္အခ်ိန္မွာထိုင္တယ္။ လမး္ေလွ်ာက္ရမယ့္အခ်ိန္မွာေလွ်ာက္တယ္။ သူတုိ ့ရဲ ့တိုးတက္မွဳကို ပံုမွန္ အတိုင္းပဲ သြားေလ့ရွိတယ္။ အဲ့ဒါကို ေက်ာ္သြားတာ။ သူတုိ ့စိတ္မရွည္ေကာင္းစိတ္မရွည္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီအဆင့္ေတြကိ ုေက်ာ္ျဖတ္ဖို ့ရာလည္းနည္းမရွိေတာ့ ပံုမွန္ပဲ စိတ္ရွည္ရွည္နဲ ့တဆင့္ျပီး တဆင့္သြားပါတယ္။

အဲ့ဒီလိုပါပဲ ကြ်န္ေတာ္တို ့လူၾကီးေတြမွာလည္း အခ်ိဳ ့ကိစၥေတြမွာ ေလာလို ့မရတာ၊ နင္းကန္တြန္းလို ့မရတာေတြရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ ့ကိစၥေတြမွာ မိမိတို ့လုပ္နိင္တဲ ့ေဘာင္ေက်ာ္လြန္ေနတဲ ့အရာေတြရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီလို အရာေတြကို နင္းကန္သြားျ႔ပီးေလာေန၊ တြန္းေနလည္း စိတ္ပင္ပန္းရံုသာရွိပါမယ္။ ဘာမွထူးလာမွာမဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့ဒီအခါမ်ိဳးမွာ မ်က္ေျခမပ်က္ေစာင့္ၾကည့္ေနျပီး စိတ္ရွည္ရွည္နဲ ့သာေစာင့္ေနဖို ့လိုပါတယ္။

(၉) ကေလးေတြဟာ ရိုးရွင္းေသာ အခ်က္ေလးေတြနဲ ့လည္း ေပ်ာ္ေအာင္ေနတတ္ပါတယ္။

ကေလးငယ္ေလးေတြကို မိဘက က်ီစယ္ေခ်ာျမွဴေပးတာ၊ သီခ်င္းေလးဆိုျပတာ၊ ေခါင္းေလးသပ္ေပးတာေလးေတြနဲ ့ေပ်ာ္ေအာင္၊ ေက်နပ္ေအာင္ထားလို ့ရပါတယ္။ အၾကီးအက်ယ္ တစ္ခမ္းတစ္နားလုပ္စရာမလိုပါဘူး။

အဲ့ဒီလိုပဲ ကြ်န္ေတာ္တို ့ေတြဟာလည္း တစ္ခါတစ္ေလရိုးရွင္းေသာ အရာေလးေတြနဲ ့စိတ္ကိုေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ဖန္တီးလို ့ရပါတယ္။ ေငြေတြ။ေၾကးေတြ ျပည့္စံုျပီး အေကာင္းစားေတြသံုးေနမွ ေပ်ာ္ရႊင္မွဳ ရွိေနမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ရိုးရွင္းေသာဘ၀ သီခ်င္းေလးကို ျပန္ျပီးနားေထာင္ၾကည့္ၾကပါ။

ဒါေတြကေတာ့ ကေလးေလးေတြကိုၾကည့္ျပီး ကိုယ္ေတြ ယူတတ္ယင္ရမယ့္သင္ခန္းစာအခ်ိဳ ့ပါ။ ဒီထက္မ်ားတာေတြလည္းရွိပါဦးမယ္။

အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

Written by Ko Hein (Prospect Myanmar and MOSD)