လူတိုင္းမွာ ရွိေသာ မ်က္စိျဖင့္ မျမင္ရတဲ့ နယ္နိမိတ္ (zone)

ဒီတစ္ခါ ေရးမွာကေတာ့ Leadership လဲမဟုတ္၊ CV အေၾကာင္းလဲ မဟုတ္၊ အလုပ္ထြက္ဖို ့အေၾကာင္းလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မိမိ အလုပ္ခြင္မွာတြင္ မက ပဲ ဘယ္ေနရာပဲ ေရာက္ေရာက္ အသံုး၀င္မယ့္ Theory ေလး တစ္ခုေရးခ်င္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ အဲ့ဒီ အေၾကာင္းကို ဖတ္ခဲ့တာၾကာပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ အခုရက္ပိုင္းအတြင္း အဲ့ဒီ Theory ေလးနဲ ့ပက္သက္တဲ့ တိုက္ဆိုင္မွဳေလးေတြ ရွိလာလို ့ေရးလိုက္ပါတယ္။ နည္းနည္း သေဘာတရား ပိုင္းဆန္ယင္ ဆန္ပါလိမ့္မယ္။ ဖတ္ၾကည့္ၾကပါဦး။

Just Friend ဆိုတဲ့ ရုပ္ရွင္ၾကည့္ဖူးတဲ့သူေတြ သတိရယင္ ရပါလိမ့္မယ္။ အဲ့ဒီ ထဲက မင္းသားက သူ ့နားလူ ကပ္လာယင္ မင္း ငါ့ zone ထဲကို ၀င္လာျပီ…. လို ့သတိေပး ေလ ့ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါ ဘာစည္းကို ေျပာတာပါလဲ။

သက္ရွိသတၱ၀ါေတြေကာ လူေတြ  အားလံုးပါ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာ ကိုယ္ အဆင္ေျပေစႏိုင္မယ့္ နယ္နိမိတ္ (Zone) တစ္ခု သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ နယ္နိမိတ္(zone) ဆိုေပမယ့္ ျမင္ေတာ့ မျမင္ရပါဘူး။ လူေတြ မွာေတာ့ ပိုျပီး သတ္မွတ္ မွဳ ပိုမ်ား မွာပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို ့ငယ္ငယ္တုန္းက ေက်ာင္းသား ဘ၀ကို ျပန္ စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္။ ေက်ာင္းစားပြဲ မွာ စည္းတားၾကတဲ့အေလ့ ရွိၾကတယ္တယ္။ ေဘးက သူငယ္ခ်င္းမေက်ာ္လာေအာင္လို ့။ ေက်ာ္လာယင္ ရန္ျဖစ္ၾကေရာ။ အဲ့လို ပဲ အသက္ၾကီးလာေတာ့လည္း အစည္းအေ၀းတစ္ခု ပဲ သြားသြား လူမ်ားတဲ ့ေနရာ တစ္ခုခု သြားယင္ စားပြဲ ေပၚကို ကိုယ့္ပစၥည္းေတြ တင္တတ္ၾကတယ္။ တင္တဲ့ အခါမွာ တစ္ခါ တစ္ရံ မသိမသာ စည္းေလး တစ္ခု သတ္မွတ္ လုိက္သလို မ်ိဳး တင္မိတာေလးေတြ သတိထားၾကည့္လို ့ရပါတယ္။ ဒါေတြက သိသိသာသာ သတိမထားမိပါဘူး။

အဲ့လို ေလးေတြ သတ္မွတ္ မိၾကတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို ့လူေတြဟာ ကုိယ့္ရဲ  ့သတ္မွတ္ထားတဲ့ နယ္နိမိတ္ (zone) ေလးထဲမွာ ေနရတာကို သေဘာက်တယ္။ အႏၱရာယ္ကင္းတယ္လို ့ထင္ၾကတယ္။ စိတ္ထဲမွာလည္း ေက်နပ္တယ္။ အဲ့ဒီ နယ္နိမိတ္ (zone) ထဲကို လူတစ္ေယာက္ေယာက္ ၀င္လာယင္ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္လာတယ္။ သေဘာမက်ေတာ့ဘူး။ စိတ္ရွဳပ္လာတယ္။

အဲ့ဒီလို နယ္နိမိတ္ (zone) သတ္မွတ္ရာ မွာလည္း အဆင့္ဆင့္ ရွိပါတယ္။ ပံုမွာ ျပထားသလိုပါပဲ။ intimate zone, personal zone, social zone နဲ ့ public zone ဆိုျပီး ရွိပါတယ္။ ကိုယ့္နဲ ့အရမ္းရင္းႏွီး တဲ့သူ (ဥပမာ ခ်စ္သူ၊ မိဘ၊ ေမာင္ႏွမ) ကို intimate zone ထိ ေပး၀င္ပါတယ္။ personal zone ကိုေတာ့ ကိုယ့္ ရံုးက လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ေတြ ၀င္လို ့ရပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြ ၀င္လို ့ရတယ္။ party ေတြ သြားယင္ personal zone ကို ၀င္ၾကတယ္။ ေနာက္တစ္ zone ကေတာ့ social zone ပါ။ တကယ္လို ့ကုိယ္နဲ ့သိပ္မသိတဲ့ ေရပိုက္ျပင္သမား တစ္ေယာက္ အိမ္ကို ေရလာျပင္တယ္ဆိုပါစို ့။ သူ ့လိုလူမ်ိဳးကို ဆိုယင္ social zone ထဲပဲ ေပး၀င္ပါလိမ့္မယ္။ personal zone နားေရာက္လာယင္ကို ကိုယ့္ဘက္က နည္းနည္း ရြ ံ ့လာမယ္။ Public Zone ဆိုတာကေတာ့ အျပင္ဆံုး zone ေပ့ါ။ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ သင့္အေနနဲ ့လူေတြ အမ်ားၾကီး ရွိတဲ့ ေနရာကို သြားရမယ္ဆိုယင္ သင္ဘယ္နားေနရမယ္ဆိုတာကို ေရြးမိမွာပဲ။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အဆင္ေျပမယ့္ ေနရာ ကိုယ့္ public zone နဲ ့ကိုက္မယ့္ ေနရာကို ေရြးမိပါလိမ့္မယ္။ ဒါကေတာ့ zone ေတြ ကို သတ္မွတ္ထားတာကို ေျပာျပတာပါ။

လူတစ္ေယာက္နဲ ့တစ္ေယာက္ မွာ zone ရဲ  ့အကြာအေ၀း သတ္မွတ္ခ်က္ကကြာပါတယ္။ ဘယ္ေပၚမွာ မူတည္ျပီးကြာၾကလဲ ဆိုေတာ့ မိမိ ၾကီးျပင္းလာတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္၊ က်ား၊မ၊ ႏိုင္ငံ၊ လူေနမွဳ ထူထပ္မွဳ အဲ့ဒါေတြ ေပၚမူတည္ျပီးကြာပါတယ္။ ႏိုင္ငံနဲ ့ၾကည့္မယ္ဆိုယင္ေတာ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ကလူေတြရဲ  ့ zone သတ္မွတ္တဲ့ အကြာအေ၀းက နည္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို ့အေနရဲ  ့ personal zone က တျခား သူရဲ  ့ intimate zone ထဲေရာက္ေနပါျပီ။ အဂၤလန္ႏိုင္ငံသားေတြရဲ  ့ zone သတ္မွတ္ခ်က္ကေတာ့ မ်ားလြန္းပါတယ္။ သူတို ့ရဲ  ့ personal zone က တျခားႏိုင္ငံသားေတြရဲ  ့ social zone ထဲကို ေရာက္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒီ အခါ စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္။ အဂၤလန္ ႏိုင္ငံသားနဲ ့ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသားကို ႏွစ္ေယာက္ စကားေျပာခိုင္းရင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသားက ေရွ ့တိုးတိုး ျပီး ကပ္လာမယ္၊ အဂၤလန္ႏို္င္ငံသားကေတာ့ ေနာက္ကို ဆုတ္ဆုတ္သြားပါလိမ့္မယ္။

ျမိဳ ့မွာေနတဲ့သူနဲ ့ေတာမွာေနတဲ့သူ ရဲ  ့ zone အကြာအေ၀းလဲ ကြားျခားပါတယ္။ ျမိဳ ့မွာက လူဦးေရ ထူထပ္တဲ ့အတြက္ zone အကြာအေ၀းနဲ တယ္။ ေတာမွာက အကြာအေ၀း မ်ားတယ္။ အဲ့ဒါကို သက္ေသျပႏိုင္တဲ့ ဥပမာေလးေတြ ရွိပါတယ္။ ျမိဳ ့ကလူေတြက တစ္ေယာက္နဲ ့တစ္ေယာက္ ေတြ ့ယင္ လက္ဆြဲ ႏွဳတ္ဆက္ၾကတယ္။ အဲ့ဒါဆို personal zone ထဲေရာက္ေနပါျပီ။ ေတာမွာကေတာ့ လက္ဆြဲ ႏွဳတ္ဆက္တဲ့ အစား အေ၀းကေန လက္လွမ္းျပျပီး ႏွဳတ္ဆက္တာမ်ားပါတယ္။ social zone ေလာက္ကေနပဲ ႏွဳတ္ဆက္ၾကတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ေတာကလူတစ္ဦးဦးကို သင္ ခ်ဥ္းကပ္ယင္ သတိထာသင့္တာက သူ ့ရဲ  ့ Intimate zone ထဲေရာက္ေနျပီဆိုတာလားဆိုတာကို သတိထားပါ။ Marketing လုပ္တာကို သုေတသန လုပ္ထားတာ ရွိပါတယ္။ ျမိဳ ့ကလူေတြက လူခ်င္း စကားေျပာျပီး marketing promotion လုပ္တာကို သေဘာက်တယ္။ ေတာကသူေတြက်ေတာ့ billboard ၾကီးေတြ ၾကည့္ရတာကို ပိုျပီးသေဘာက်ပါတယ္။

ဘာျဖစ္လို ့ကြ်န္ေတာ္ ဒီ zone ေတြကို ေျပာေနရလဲ။ အေရးၾကီးပါတယ္။

လူမွဳ ဆက္ဆံေရးအပိုင္းမွာ သင္ဆက္ဆံရမယ့္ သူရဲ  ့ zone သတ္မွတ္ခ်က္ကို သတိျပဳရပါမယ္။ သင့္အေနနဲ ့အလုပ္က အေရးၾကီး တဲ့ လူၾကီးတစ္ေယာက္နဲ ့စကားေျပာဖို ့ရွိတယ္။ အဲ့ဒီအခါမွာ သင္က အတင္း သူရဲ  ့ intimate zone ထဲ ၀င္ျပီး ကပ္ျပီး ေျပာမိလိမ့္မယ္။ သူ ့အေနနဲ ့က ဒါက စိတ္အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္ယင္ ျဖစ္ေနမွာပါ။ အဲ့ဒါဆို သင့္အတြက္ အခက္အခဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သင္ သူ ့အနား ကပ္ျပီးဆိုတာနဲ ့သူက လက္ခံတဲ့ ပံုစံျပရဲ  ့လား။ စိတ္ အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္ေနလား ဆိုတာကို သတိိထား မိပါေစ။ (သင္ကိုယ္တိုင္လည္း စဥ္း စားၾကည့္လို  ့ရပါတယ္။ ကိုယ္နဲ ့အရမ္း မရင္းႏွီးတဲ ့သူ တစ္ေယာက္ သင့္နားေရာက္လာယင္ ဘယ္လို ခံစားရတယ္ဆိုတာ ကို)။

တျခားႏိုင္ငံက သူတစ္ေယာက္နဲ ့ဆက္ဆံယင္ ဒါက အေရးၾကီးပါတယ္။ သူ ့တို ့ culture အရ သူတို ့ရဲ  ့ zone ကဘယ္ေလာက္ ကြာေ၀းတယ္ဆိုတာ သိဖို ့လိုပါတယ္။ အာရွမွာဆိုယင္ ထုိင္းတို ့ဂ်ပန္တို ့က zone အကြာေ၀နဲ ပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ သင္ အေနနဲ ့ထိုင္းေကာင္မေလး တစ္ေယာက္က သင့္အနားကို အတင္းကပ္လာျပီး သင့္ရဲ  ့ Intimate zone ထဲကို ၀င္လာျပီဆိုယင္ ဒီေကာင္မေလး ငါ့ကို ၾကိဳက္ေနျပီလို ့မထင္လိုက္ပါနဲ ့။ အဲ့ဒါက သူ ့ရဲ  ့ social zone ျဖစ္ယင္ ျဖစ္ေနမွာပါ။

အဲ့လို ပဲ ေကာင္ေလး တစ္ေယာက္က ကိုယ္ၾကိဳက္ေနတဲ့ ေကာင္မေလး တစ္ေယာက္ကို ခ်ဥ္းကပ္မယ္ဆိုလည္း အဲဒီ သေဘာတရားကို သိထားသင့္တယ္။ သူ ့ဆီကို ခ်ဥ္းကပ္သြားယင္ သူ လက္ခံရဲ ့ လား။ သင့္ကို ဘယ္ zone အတြင္း ေပး၀င္လဲ။ အခ်ိန္အတိုင္းအတာ ေပၚမူတည္ျပီး သင့္ ကို ေရွ  ့တိုးတိုး သြားေစလား။ သူ ့ရဲ  ့ intimate zone ထဲကို ၀င္လို ့ရျပီလား။ အဲ့ဒါေတြ ၾကည့္ျပီး အေျခအေနေကာင္းလား မေကာင္းလား ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ ခ်ဥ္းကပ္ခ်င္တဲ့သူက ေသြးတိုး အရင္ စမ္းၾကည့္ပါတယ္။ ငါ့ကို ဘယ္ zone ထိ ေပး၀င္လဲ ေပ့ါ။ intimate zone ထိ ေပး၀င္ယင္ေတာ့ အိုေကျပီေပါ့။ (Club ေတြ၊ party ေတြ မွာ ျဖစ္တာမ်ားပါတယ္)

ကြ်န္ေတာ္တို ့လူစုလူေ၀းနဲ ့ဆႏၵျပတာတို ့၊ စတိတ္ရွိဳး ၾကည့္တာတို ့ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီအခါမွာ လူေတြက အမ်ားၾကီး၊ ကိုယ္နဲ ့မသိတဲ့သူေတြက ကုိယ့္ရဲ  ့ personal zone တင္ မကဘူး၊ တစ္ခါတစ္ေလ intimate zone ကို ပါ ၀င္လာႏိုင္တယ္။ မေတာ္တဆ ၀င္လာႏိုင္တယ္။ အဲ့ဒီ အခါမွာ စိတ္ေတြက ရွဳပ္လာမယ္။ စိတ္တိုသလို ျဖစ္လာမယ္။ အခ်ိန္ၾကာလာတဲ့အခါမွာ ရန္ျဖစ္တာေတြ ျဖစ္လာမယ္။ ဆႏၵျပ တဲ့ လူေတြ မ်ားလာျပီး တျဖည္းျဖည္းနဲ ့ထိန္းရခက္တာကလည္း အဲ့ဒီ သေဘာတရားပါပဲ။ ႏိုင္ငံတကာမွ ဆႏၵျပ ကြ်မ္းက်င္သူေတြ ရွိပါတယ္။ သူတို ့ေတြက well trained ေတြပါ။ လူအုပ္ကိုၾကည့္ျပီး ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေသြးဆူေအာင္ လုပ္ရမယ္။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ လက္ခုပ္တီးရမယ္။ ဘယ္အခ်ိန္မွာေတာ ့အဖ်က္အဆီးလုပ္ရမယ္ ဆိုတာကို ေကာင္းေကာင္းနားလည္ပါတယ္။ အဲဒါလည္း ဒီသေဘာတရားကို အေျခခံထားျပီး ေသခ်ာ ေလ့လာထားတာပါပဲ။ဒါေၾကာင့္ ရဲေတြက ဆႏၵ ျပတာကို ႏွိမ္နင္းယင္ လူစုကိုခြဲပစ္တယ္။ အဲ့လို ခြဲပစ္ လိုက္လို ့intimate zone၊ personal zone ထဲမွာ လူေတြ မရွိေတာ့ယင္ စိတ္တိုတာေတြ ေလ်ာ့သြားမယ္။

အဲ့ဒီ zone ေတြက အတိုး အေလ်ာ ့လည္း ရွိပါတယ္။ သင္ ပတ္၀န္းက်င္ အသစ္ကို ေရာက္သြားယင္ အဲ့ဒီ ေဒသရဲ ့ zone အတိုင္း တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲလာလိမ့္မယ္။ လူတစ္ေယာက္ကို တျဖည္းျဖည္း ရင္းႏွီးလာယင္ သူ ့ကို သင့္ရဲ  ့ personal zone ေလာက္ထိ ေပး၀င္လာလိမ့္မယ္။

လူတစ္ေယာက္ ကားတက္ေမာင္းလိုက္ယင္ သူ ့ရဲ  ့ zone က ပိုျပီး ၾကီးသြားပါတယ္။ သူက ကားအတြက္ ပါ zone သတ္မွတ္လိုက္တယ္။ ကား တစ္စီး က မိမိ ေရွ  ့ ၀င္လာလို ့ရွိယင္ စိတ္တိုတာေတြကလည္း အဲ့ဒါနဲ ့နဲနဲ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ကိုယ့္ ရဲ  ့ zone ထဲ ၀င္လာလို ့စိတ္တိုသြားတယ္။ ကိုယ္က ျပန္ေက်ာ္တတ္တယ္။ သူ ကလည္း စိတ္ဆိုးတယ္ ျပန္ ေက်ာ္တယ္။ အဲ့ဒီမွာ ျပႆနာ တက္ပါေလေရာ။

ဒါေတြကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို ့ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သတိမထားမိတဲ့ အေရးလဲ ၾကီးတဲ့ zone (နယ္နိမိတ္) သတ္မွတ္ခ်က္ေလးေတြပါ။ သိရလည္း ခက္ခဲပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူတစ္ေယာက္ကို ခ်ဥ္းကပ္မယ္ဆိုယင္ေတာ့ သတိထားျပီး ၾကည့္ရွဳ အကဲခပ္ၾကည့္ပါ။ အေလ ့အက်င့္မ်ားလာယင္ သိလာပါလိမ့္မယ္။ သင့္ရဲ  ့ zone ကိုလည္း ကိုယ့္ဖာသာကို ျပန္သံုးသပ္ၾကည့္ပါ။

ကြ်န္ေတာ္ ဒီအေၾကာင္းကို Allen Pease ရဲ  ့ How to read other thoughts by their gestures ကို လြန္ခဲ့တဲ ့ ၄ ႏွစ္ေလာက္က ဖတ္ခဲ့တာပါ။ ေတာ္ေတာ္လည္း စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းပါတယ္။ ေနာက္မွ ပဲ က်န္တဲ့ gestures ေတြ အေၾကာင္း အခ်ိန္ရယင္ ရသလို ေရးပါဦးမယ္။

အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

ကိုဟိန္း (Prospect Myanmar)

Allen Pease ရဲ  ့ How to read other thoughts by their gestures မွ ကိုးကားထားပါတယ္။